Nafa Tota | Profit and Loss in Marathi PDF Download | नफा आणि तोटा सूत्र, नियम, आणि उदाहरणांची संपूर्ण माहिती जाणून घ्या

Nafa Tota | Profit and Loss in Marathi:- We use profit and loss while dealing with our daily life. While doing business we need to come up with mathematical calculations of Profit and Loss. You must have studied these gains and losses in your school life. But while giving a competitive exam or studying for it, we have to study gain and loss in maths thoroughly. We are going to know the complete information about profit and loss in this article.

Nafa Tota | Profit and Loss in Marathi

Nafa Tota | Profit and Loss in Marathi:- आपण आपल्या दररोजच्या जीवनामध्ये व्यवहार करताना नफा आणि तोटा वापरात असतो. व्यवसाय करताना आपल्याला Profit and Loss ची गणितीय आकडेमोड आपल्याला येणे आवश्यक असते. आपण आपल्या शालेय जीवनामध्ये या नफा आणि तोटा ह्याच अभ्यास केला असेल. परंतु स्पर्धा परीक्षा देतांना किंवा त्याच्या अभ्यास करतांना आपल्याला गणिता मध्ये नफा आणि तोटा चा संपूर्ण अभ्यास करावा लागतो. आपण ह्या आर्टिकल मध्ये नफा आणि तोटा ची संपूर्ण माहिती जाणून घेणार आहोत.

Read More:- Percentage In Marathi PDF Download | शेकडेवारी ची सूत्र, नियम, उपयोग आणि इतर संपूर्ण माहिती जाणून घ्या

मराठीत नफा आणि तोटा म्हणजे काय? | What Is Profit and Loss in Marathi

नफा आणि तोटा या दोन आर्थिक संज्ञा आहेत ज्या कोणत्याही गोष्टी मध्ये कमावलेल्या पैशाची रक्कम आणि तो खर्च करत असलेल्या रकमेतील फरक दर्शवतात. नफा म्हणजे व्यवसायाने त्याचे सर्व खर्च भरल्यानंतर कमावलेली रक्कम. तोटा म्हणजे एखाद्या व्यवसायाचा खर्च जेव्हा त्याच्या उत्पन्नापेक्षा जास्त असतो तेव्हा तोटा असे म्हणतात.

नफा म्हणजे काय

एखाद्या उत्पादनाच्या विक्रीमधून मिळालेले उत्पन्न आणि ते उत्पादन करण्यासाठी केला गेलेला खर्च यांच्यातील फरकास, तो वस्तूच्या किमती पेक्षा जास्त असल्यास तेव्हा त्याला नफा असे म्हणतात.

Read More:- Marathi Mulakshare PDF Download | मराठी मुळाक्षरे आणि त्याची संपूर्ण माहिती

नफा आणि तोटा चे नियम | Rules Of Profit and Loss In Marathi

नफा आणि तोटा चे काही नियम आहे त्याची माहीती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत.

1. नफा:- नफा म्हणजे किंमतीच्या किमतीपेक्षा जास्त किंमतीला उत्पादन किंवा सेवा विकून मिळवलेली रक्कम.

2. तोटा:- तोटा म्हणजे किंमतीच्या किमतीपेक्षा कमी किमतीत उत्पादन किंवा सेवा विकून गमावलेली रक्कम.

3. नफ्याची टक्केवारी:- नफ्याची टक्केवारी म्हणजे खर्चाच्या किमतीवर झालेल्या नफ्याची टक्केवारी. खर्चाच्या किंमतीने नफा भागून आणि 100 ने गुणाकार करून त्याची गणना केली जाते.

4. तोटा टक्केवारी:- तोटा टक्केवारी म्हणजे किमतीच्या किमतीवर झालेल्या नुकसानाची टक्केवारी. तोटा खर्चाच्या किंमतीने भागून आणि 100 ने गुणाकार करून त्याची गणना केली जाते.

5. मार्क अप:- मार्क अप म्हणजे विक्रेत्याला उत्पादन किंवा सेवेच्या विक्रीवर मिळणाऱ्या नफ्याची रक्कम. मार्कअप टक्केवारीने खर्च किंमत गुणाकार करून त्याची गणना केली जाते.

6. मार्क डाउन:- मार्क डाउन म्हणजे विक्रेत्याने उत्पादन किंवा सेवेच्या विक्रीवर गमावलेली रक्कम. मार्क डाउन टक्केवारीने खर्च किंमत गुणाकार करून त्याची गणना केली जाते.

खरेदी किंमत (Cost Price)

खरेदी किंमत किंवा त्या वस्तु ची (CP) ही किंमत आहे ज्यावर उत्पादन किंवा सेवा खरेदी केली जाते किंवा उत्पादित केली जाते. नफा किंवा तोटा मोजण्यासाठी हा खरेदी किंमत ही किंमत फार मोठी भूमिका बाजवते. खरेदी किंमती नुसार तुम्ही तुमचा नफा आणि तोटा ठरवू शकतात.

जर विक्री किंमत खर्चाच्या किंमतीपेक्षा जास्त असेल तर नफा होतो. जर विक्री किंमत खर्चाच्या किंमतीपेक्षा कमी असेल तर नुकसान होते.

उदाहरणार्थ, जर एखादे उत्पादन Rs.10 ला विकत घेतले आणि Rs.15 ला विकले गेले, तर नफा Rs.5 आहे.

Read More:- All Best Books For Talathi Exam PDF Download | तलाठी भरती परीक्षा साठी आवश्यक सर्वोत्तम पुस्तकांची यादी

विक्री किंमत (Selling Price) | Profit and Loss in Marathi

विक्री किंमत (SP) ही किंमत आहे ज्या वर उत्पादन किंवा सेवा विकली जाते. खर्च किंमत (CP) सोबत हा नफा आणि तोटा सूत्रातील दुसरा घटक आहे. जर विक्री किंमत खर्चाच्या किंमतीपेक्षा जास्त असेल तर नफा होतो. जर विक्री किंमत खर्चाच्या किंमतीपेक्षा कमी असेल तर नुकसान होते.

उदाहरणार्थ, जर एखादे उत्पादन Rs.100 ला विकत घेतले आणि Rs.150 ला विकले गेले, तर त्या मध्ये तुमचा नफा हा Rs.50 आहे.

व्यवसायाचा नफा ठरवण्यासाठी विक्री किंमत हा महत्त्वाचा घटक आहे. विक्री किंमत समजून घेऊन, व्यवसाय किंमत, Marketing आणि विक्रीबद्दल माहितीपूर्ण निर्णय घेऊ शकतात.

विक्री किंमत अनेक घटकांमुळे प्रभावित होऊ शकते, ह्या मध्ये काही खालील घटकांचा समावेश होतो. त्या माहिती खालील प्रमाणे बघूया.

• उत्पादन किंवा खरेदीची किंमत
• उत्पादन किंवा सेवेची मागणी
• स्पर्धा
• व्यवसायाचे विपणन आणि विक्री प्रयत्न

विक्री किंमत अनेक प्रकारे सेट केली जाऊ शकते, त्याची माहिती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत.

• किंमत-अधिक किंमत
• बाजार आधारित किंमत
• मूल्य-आधारित किंमत

तोटा (Loss) | Profit and Loss in Marathi

नफा आणि तोटा म्‍हणजे एखाद्या व्‍यवसायाचा खर्च त्‍याच्‍या उत्‍पन्‍नाच्‍या तुलनेत जास्त असल्‍यास तोटा होतो. हे उत्पादन किंवा सेवेची विक्री किंमत आणि उत्पादन किंवा खरेदीची किंमत यांच्यातील फरक म्हणून मोजले जाते.

उदाहरणार्थ, एखादे उत्पादन Rs.10 मध्ये खरेदी केले आणि Rs.5 मध्ये विकले गेले, तर तोटा Rs.5 आहे.

तोटा अनेक कारणांमुळे होऊ शकते, त्याची माहिती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत.

• उच्च उत्पादन खर्च
• कमी विक्री खंड
• स्पर्धा वाढली
• आर्थिक मंदी

Read More:- Katha Lekhan In Marathi PDF Download | मराठी कथा लेखन ची संपूर्ण माहिती जाणून घ्या

Marked Price | छापील किंमत किंवा चिन्हांकित किंमत

चिन्हांकित किंमत (Marked Price) ही किंमत आहे ज्यावर उत्पादन विक्रीसाठी Listed केले जाते. ही किंमत आहे जी उत्पादनाच्या लेबलवर छापली जाते किंवा स्टोअरमध्ये जाहिरात केली जाते. चिन्हांकित किंमत अनेकदा उत्पादनाच्या किमतीपेक्षा जास्त असते, जी विक्रेत्याला नफा मार्जिन देते.

चिन्हांकित किंमत हा नफा आणि तोटा गणनेतील एक महत्त्वाचा घटक आहे. नफा किंवा तोटा चिन्हांकित किंमत आणि विक्री किंमत यांच्यातील फरक म्हणून मोजला जातो. जर विक्री किंमत चिन्हांकित किंमतीपेक्षा जास्त असेल तर नफा आहे. जर विक्री किंमत चिन्हांकित किंमतीपेक्षा कमी असेल तर नुकसान होते.

उदाहरणार्थ, जर एखाद्या उत्पादनाची किंमत Rs.10 आणि चिन्हांकित किंमत Rs.15 असेल, तर उत्पादन Rs.15 मध्ये विकल्यास नफा Rs.5 असेल. तसेच, जर उत्पादन Rs.10 मध्ये विकले गेले तर Rs.5 चे नुकसान होते.

Read More:- Ghatank In Marathi PDF Download With Formulas | घातांक आणि त्याचे नियमांची संपूर्ण माहिती उदाहरणासह

सवलत किंवा सूट (Discount)

सूट म्हणजे उत्पादन किंवा सेवेची किंमत कमी करणे. ग्राहकांना आकर्षित करण्यासाठी किंवा खूप दिवसा पासून पडलेळे इन्व्हेंटरी साफ करण्यासाठी हे विक्रेत्यांकडून ग्राहकांना अनेकदा ऑफर केले जाते.

नफा आणि तोटा मध्ये, सूट दोन प्रकारे आहे त्याची माहिती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत.

• उत्पादनाची विक्री करण्यापूर्वी सवलत दिल्यास, विक्री किंमत कमी असेल, ज्यामुळे नफा कमी होईल.
• उत्पादन विकल्यानंतर जर सवलत दिली गेली, तर सवलतीच्या रकमेने नफा कमी केला जाईल.

उदाहरणार्थ, जर एखाद्या उत्पादनाची किंमत Rs.1000 आणि चिन्हांकित किंमत (Marked Price) Rs.1500 असेल, तर उत्पादन Rs.1500 मध्ये विकल्यास नफा Rs.500 असेल. तसेच, Rs.500 सूट ऑफर केल्यानंतर उत्पादन Rs.1000 मध्ये विकले गेल्यास, नफा Rs.0 म्हणजेच ना नफा आणि तोटा आहे.

सवलतीची रक्कम चिन्हांकित किमतीची (Marked Price) टक्केवारी किंवा सपाट रक्कम म्हणून मोजली जाऊ शकते. उदाहरणार्थ, Rs.15 च्या उत्पादनावर 20% सवलत Rs.3 असेल, तर कोणत्याही उत्पादनावर त्याची चिन्हांकित किंमत विचारात न घेता, सपाट Rs.5 सूट दिली जाईल.

Read More:- Renu Sutra In Marathi PDF Download | Rasaynik Sutra | रासायानिक संयुगाचे नाव आणि त्यांची रेणुसूत्र

नफा आणि तोटा सूत्रे | Profit and Loss Formulas | Nafa Tota Formula In Marathi

नफा आणि तोटा काढण्यासाठी तुम्हाला काही सुत्रांची माहिती घेणे आवश्यक आहे. त्या सर्व सुत्रांची माहिती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत. ह्या मध्ये वेग वेगळे सूत्र आहे जे तुम्हाला नफा आणि तोटा ह्या माहिती घेणार आहोत.

Read More:- Paribhasik Shabda Marathi PDf Download | पारिभाषिक शब्द मराठी ची संपूर्ण माहिती जाणून घ्या

नफ्याचे सूत्र | Profit Formula

• Profit = Selling Price (S.P.) – Cost Price (C.P.)
• नफा = विक्री किंमत – खरेदी किंमत

नफा शेकडा मध्ये काढण्याचे सूत्र | Profit Formula In Percentage

• Profit Percentage = (Profit / Cost Price) × 100
• शेकडा नफा = एकूण नफा / खरेदी किंमत × 100

तोट्याचे सूत्र | Loss Formula

• Loss = Cost Price (C.P.) – Selling Price (S.P.)
• तोटा = खरेदी किंमत – विक्री किंमत

तोट्याचे शेकडा मध्ये काढण्याचे सूत्र | Loss Formula In Percentage

• Loss Percentage = (Loss / Cost Price) × 100
• शेकडा तोटा = एकूण तोटा / खरेदी किंमत × 100

विक्री किंमत काढण्याचे सूत्र

विक्री ची किंमत काढण्यासाठी तुम्हाला सूत्रांची माहिती असणे आवश्यक आहे. त्याची माहिती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत.

• Selling Price = [(100+ Gain%)/ 100]x CP
• Selling Price= [(100- Loss%)/ 100] x CP

• विक्री किंमत = 100 + शेकडा नफा / 100 X खरेदी किंमत
• विक्री किंमत = 100 + शेकडा तोटा / 100 X खरेदी किंमत

सुट काढण्याचे सूत्र

वस्तु वरील सूटकाढण्यासाठी तुम्हाला सूत्रांची माहिती असणे आवश्यक आहे. त्याची माहिती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत.

• सूट = चिन्हांकित/छापील किंमत – विक्री किंमत
• सूट (%) = (सूट/छापील किंमत) × 100

खरेदी किंमत काढण्याचे सूत्र

वस्तु वरील खरेदी किंमत काढण्यासाठी तुम्हाला सूत्रांची माहिती असणे आवश्यक आहे. त्याची माहिती आपण खालील प्रमाणे जाणून घेणार आहोत.

• Purchase Price= [100/ (100+ Profit%)]x Selling Price
• Purchase Price= [100/ (100- Loss%)] x Selling Price

• खरेदी किंमत= [100/ (100+ नफा%)] X विक्री किंमत
• खरेदी किंमत= [100/ (100- तोटा%)] X विक्री किंमत

Read More:- Marathi Grammar – Marathi Vyakaran | मराठी व्याकरणाची संपूर्ण सविस्तर माहिती PDF Download सह

नफा आणि तोट्याचे उदाहरण | Nafa Tota Example In Marathi

Q1. एक मोबाइल 875 रुपयांना विकत घेतली घेतो आणि 1000 रुपयांना विकले जाते तर त्या वरील नफ्याची टक्केवारी शोधा?

उत्तर:-

1000– 875 = 125
म्हणून, 125/875*100
=14.28 %

Q2. एक वस्तू 850 रुपयांना विकत घेतली जाते आणि 900 रुपयांना विकले जाते. नफा टक्केवारी शोधा?

उत्तर:-

नफा = SP – CP = 900 – 850 = 50

नफा% = (50/450) X100

= 11.11%

Q3. एक व्यक्ती Rs.1500 ला खेळण्याचा घोडा खरेदी करतो. एका वर्षानंतर, तो त्या घोड्याला Rs.2000 ना विकतो. एका वर्षानंतर, तो पुन्हा तोच घोडा Rs.2500 ना विकत घेतो आणि Rs. 3000 ना विकतो. दोन्ही व्यवहारांवर त्या व्यक्तीला एकूण झालेला नफा किंवा तोटा यांची टक्केवारी किती आहे ते शोधा?

उत्तर:-

एकूण खरेदी किंमत = Rs. 4000 म्हणजेच, Rs. 1500+ 2500 ची बेरीज
एकूण विक्री किंमत = Rs. 5000 म्हणजेच Rs.2000+3000 ची बेरीज

म्हणून, सूत्र = शेकडा नफा = एकूण नफा / खरेदी किंमत × 100

% नफा शेकडेवारी मध्ये = (1500/4000) *100

= 37.5

Q4. व्यवहारात, नफ्याची टक्केवारी खर्चाच्या 60% असते. जर खरेदी किंमत आणखी 10% वाढली परंतु विक्री किंमत तीच राहिली तर नफ्याच्या टक्केवारीत किती घट होईल?

उत्तर:-

त्या वस्तु ची खरेदी किंमत 100 रु असे गृहीत धरणार आहोत.

त्यामुळे नफा = रु. 60 आणि विक्री किंमत = रु. 160.

खर्च 10% ने वाढतो → नवीन खरेदी किंमत = रु. 110, आणि विक्री किंमत = रु. 160.

सूत्र, शेकडा नफा = एकूण नफा / खरेदी किंमत × 100

तर नफा % मध्ये = 50/110 X100

त्यामुळे नफा 45.45% कमी होतो.

Q5. एका व्यक्तीने 10 खेळणी 400 रुपयांना याप्रमाणे खरेदी केले आणि त्यांनी 8 खेळणी 350 रुपयांना याप्रमाणे विकले असता. त्यांना झालेला नफा किंवा तोटा टक्केवारी शोधा.

उत्तर:-

10 खेळण्यांची खरेदी किंमत = रु. 400 → 1 खेळण्याची खरेदी किंमत = रु. 40

8 खेळण्यांची विक्री किंमत = रु. 350 → 1 खेळण्याची विक्री किंमत = रु. 350/8

म्हणून, नफा = 350/8 – 40 = 3.75.

शेकडा नफा = एकूण नफा / खरेदी किंमत × 100

नफा % मध्ये = 3.75/40 X 100 = 9.375%

नफ्याची तोटा = 9.375%

Q6. दुकानदार विक्रीच्या किमतीवर 30% सूट देतो. विशेष विक्रीच्या दिवशी, तो पहिल्या सवलतीनंतर 35% अतिरिक्त कूपन ऑफर करतो. जर वस्तूची विक्री किंमत रु. 4000 असेल तर खालील ला विकला गेला. तर खालील गोष्टी शोधा.

• लेखाची चिन्हांकित/छापील किंमत आणि
• सर्व सूट लागू केल्यानंतरही दुकानदाराने एकूण 80% नफा कमावल्यास खरेदी किंमत शोधा.

उत्तर:-

वस्तूची छापील/ (Marked) चिन्हांकित किंमत X असे समजून घेऊ ह्या.

पहिले 30% सूट ऑफर केली गेली, ज्यावर आणखी 35% सूट देण्यात आली.

तर, X = 4000 च्या 70% च्या 65%

= 70/100 * 65/100 * म्हणून X= 4000 → X = 4550.

त्यामुळे वस्तूची छापील/किंवा चिन्हांकित किंमत (Marked Prices) Rs. 4550.

वस्तूची खरेदी किंमत = [100/(100+70)]*4000 = रु. 2352.

ह्या मध्ये लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की हे एकूण 65% सूटच्या बरोबरीचे नाही. जेव्हा वेगवेगळ्या सूट लागोपाठ लागू केल्या जातात, तेव्हा त्या जोडल्या जाऊ शकत नाहीत.

nafa tota, nafa tota formula in marathi, nafa tota formula, , nafa tota ganit marathi pdf, profit and loss in marathi

Nafa Tota | Profit and Loss in Marathi PDF Download

ह्या Profit and Loss in Marathi PDF Download :- आपण ह्या आर्टिकल मध्ये शेकडेवारी त्याचे सूत्र आणि इतर संपूर्ण माहिती आणि संपूर्ण माहिती सविस्तर पणे जाणून घेतली आहे. अनेक विद्यार्थ्याना अधिक माहिती साठी ही पीडीएफ मध्ये संपूर्ण माहिती अभ्यासासाठी पाहिजे असते. त्यामुळे त्यांच्यासाठी आम्ही अश्या विद्यार्थ्यांना समजणे सोपे जावे आणि त्यांना संपूर्ण माहिती ही दुसऱ्यांना शेअर करता यावी म्हणून आम्ही Nafa Tota Ganit Marathi PDF Download करण्यासाठी PDF देत आहोत. तुम्ही Profit and Loss in Marathi PDF आणि त्यांची संपूर्ण माहिती खालील डाउनलोड बटन वर क्लिक करून डाउनलोड करू शकतात.

Conclusion

आपण या पोस्ट मध्ये आपण नफा आणि तोटा ह्यांची संपूर्ण माहिती सविस्तर बघितली आहे. आपण ह्या आर्टिकल मध्ये आपण Profit and Loss in Marathi pdf download. nafa tota, nafa tota formula in marathi, nafa tota formula, nafa tota ganit marathi pdf, profit and loss in marathi हे बघितले आहे. ज्या मध्ये तुम्ही कोणत्याही भरती ची तयारी किंवा कोणत्याही परीक्षेचा अभ्यास करण्यासाठी मदत करेन. यासाठीच या पोस्ट च्या नोट्स तुम्ही काढून घेऊ शकता किंवा त्याचा PDF डाउनलोड करू शकता जे तुम्हाला अभ्यास करताना फायदा चे ठरणार आहेत.