भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादकांची संपूर्ण माहिती PDF Download

भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादक:- List of newspapers in India before Independence: – While preparing for the competitive examination, questions are asked about the history of India and the history of Maharashtra, and the important events of the pre-independence period. While preparing for UPSC MPSC, it is necessary to prepare all this information. Some of the leading leaders of the pre-independence period and the newspapers started by them are frequently questioned.

भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादक यादी | List Of Indian Newspapers And Their Founders

भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादकांची संपूर्ण माहिती :- स्पर्धा परीक्षा ची तयारी करताना भारताचा इतिहास आणि महाराष्ट्र चा इतिहास स्वत्रंत पूर्व काळातील महत्वाच्या च्या घडामोडी या वर प्रश्न हमखास विचारले जातात. UPSC MPSC ची तयारी करताना हि सर्व माहिती पाहून त्याची तयारी करणे आवश्यक असते. स्वातंत्र्यपूर्व काळातील काही प्रमुख नेते व त्यांनी सुरू केलेली वर्तमानपत्रे ह्यावर हमखास प्रश्न विचारले जातात. याची तयारी करण्याचा दृष्टीने या पोस्ट मध्ये भारतीय इतिहासातील वृत्तपत्रे आणि त्यांचे संपादक संपूर्ण माहिती देण्यात आलेली आहे. जी तुम्हाला महत्त्वाचे मार्क्स मिळवण्यासाठी मदत करेल.

भारतामध्ये अनेक स्वतंत्र सैनिक होते ज्यांनी विविध मासिके आणि वर्तमानपत्रे चालू केली होती. ह्या सर्वांची माहिती आपण खालील दिलेल्या स्वातंत्र्यपूर्व काळातील काही प्रमुख नेते व त्यांनी सुरू केलेली वर्तमानपत्रे यांची यादी मध्ये बघणार आहोत. ह्या मध्ये वर्तमानपत्रांची नावे, त्यांचे संपादक आणि ते वर्तमानपत्र सुरू झाल्याची वर्ष आणि तारीख. अशी सर्व वर्तमानपत्र माहिती खाली दिलेली आहे.

Also Read:- Marathi varnmala – मराठी वर्णमाला स्वरादी, स्वर आणि व्यंजन, त्यांची माहिती आणि प्रकार

भारतीय वृत्तपत्रांचा इतिहास | History Of Indian Newspapers

• भारतातील पहिले वृत्तपत्र बंगाल गॅझेट हे इंग्रजी भाषेतील प्रकाशित होणारे वृत्तपत्र होते. 29 January 1780 मध्ये Irishman James Augustus Hicky यांनी त्यावेळच्या ब्रिटिश भारताची राजधानी कोलकत्ता येथे त्याची स्थापना केली होती.
• 29 January 1780 मध्ये त्यांनी ‘बंगाल गॅझेट’ प्रकाशित केले होते, परंतु त्यात त्यांनी कंपनी सरकारवर टीका केली होती, त्यामुळे त्यांचे प्रेस सरकार कडून जप्त करण्यात केले होते.

Note:- बंगाल गॅझेट हे भारतातील पहिले वृत्तपत्र 1780 मध्ये काढण्याचे श्रेय ‘जेम्स ऑगस्टस हिकी’ यांना मिळाले आहे. त्यांचे प्रेस सरकार कडून जप्त करण्यात आले होते. त्यामुळे पुढील प्रकाशन होऊ शकले नाही. नंतर 1816 मध्ये पहिले भारतीय वृत्तपत्र/वर्तमानपत्र इंग्लिश मध्ये बंगाल गजट नावाने गंगाधर भट्टाचार्य ह्यांनी प्रकाशित केले.

महाराष्ट्रातील वृत्तपत्रांचा इतिहास | History Of Maharashtra Newspaper

• 19 व्या शतकाच्या सुरुवातीला महाराष्ट्रामध्ये वृत्तपत्र आले. भारतामध्ये विल्यम कॅरी व अन्य जणांनी मुद्रणालय स्थापन केल्यानंतर त्यांच्या वृत्तपत्रांच्या अनुकरणाने प्रथम बंगालमध्ये व त्यानंतर सुमारे 50 वर्षांनी माहाराष्ट्र मध्ये वृत्तपत्र चालू झाली.
• दर्पण हे वृत्तपत्र बाळशास्त्री जांभेकर यांनी ६ जानेवारी इ.स. १८३२ रोजी मराठी भाषेतील पहिले वृत्तपत्र सुरू केले. त्यामधील अर्धा मजकूर इंग्रजी, तर अर्धा मराठी असायाचा.
• 1841 मध्ये भाऊ महाजन ह्यांनी प्रभाकर नावाचे वृत्तपत्राची सुरुवात केली. प्रभाकर हे मराठी भाषेमधील वृत्तपत्र मुंबई येथे सन १८४१-१८६१ ह्या दरम्यान भाऊ महाजन हे संपादक म्हणून प्रकाशित करत होते.
• त्यानंतर केसरी ह्या वृत्तपत्राची सुरुवात लोकमान्य टिळक ह्यांनी गोपाल गणेश आगरकर सोबत ४, इ.स. १८८१ रोजी समाजामध्ये बदल, जागरूकता, आणि स्वतंत्र चळवळीचे प्रोत्साहन म्हणून वृत्तपत्र चालू केले.
• टिळक व आगरकर यांच्यामध्ये वैचारिक मतभेद वाढत गेल्यामुळे १८९० पासून ‘केसरी’चे कामकाज लोकमान्य टिळक ह्यांनी हाती घेतले होते.

भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादकांची संपूर्ण माहिती | Indian Newspapers And Founders Information

दर्पण वृत्तपत्र | Darpan Newspaper

1. दर्पण हे वृत्तपत्र बाळशास्त्री जांभेकर यांनी ६ जानेवारी इ.स. १८३२ रोजी मराठी भाषेतील पहिले वृत्तपत्र सुरू केले.
2. समाजामध्ये जागरूकता व्हावी या मुख्य उद्देशाने हे मराठीतील पहिले वृत्तपत्र सुरू केले होते. ६ जानेवारी इ.स. १८३२ ह्या दिवसाची आठवण म्हणून ६ जानेवारी हा दिवस महाराष्ट्रात अत्यंत उत्साहाने “मराठी पत्रकार दिन” म्हणून साजरा केला जातो.
3.  दर्पण ह्या वृत्तपत्रातील मजकूर हा अर्धा इंग्रजी आणि अर्धा मराठी असा होता.

Also Read:- भारतीय राज्यघटनेतील 12 Schedule अनुसूची, परिशिष्टे आणि भाग संपूर्ण माहिती

केसरी वृत्तपत्र | Kesri Newspaper

1. केसरी ह्या वृत्तपत्राची सुरुवात लोकमान्य टिळक ह्यांनी गोपाल गणेश आगरकर सोबत ४, इ.स. १८८१ रोजी समाजामध्ये बदल, जागरूकता, आणि स्वतंत्र चळवळीचे प्रोत्साहन म्हणून वृतपत्र चालू केले होते.
2. महाराष्ट्रामधील पुणे शहरातून प्रकाशित होणारे मराठी भाषेतील दैनिक वृत्तपत्र आहे. 
3. गोपाळ गणेश आगरकर हे केसरी वृत्तपत्र चे पहिले संपादक होते. त्यांनी केसरी वृत्तपत्रासाठी 1888 पर्यन्त काम केले होते.
4. टिळक व आगरकर यांच्यामध्ये वैचारिक मतभेद वाढत गेल्यामुळे १८९० पासून ‘केसरी’चे कामकाज लोकमान्य टिळक ह्यांनी हाती घेतले होते.

भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादकांची संपूर्ण माहिती PDF Download

बहुतांश विध्यार्थ्याना भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादकांची संपूर्ण माहिती ची माहिती ही PDF स्वरूपात पाहिजे असते. त्यामुळे ही आम्ही PDF स्वरूपात ही माहिती उपलब्ध करून देत आहे. खालील List of newspapers in India before Independence 2022 वर क्लिक करा.

Conclusion

आपण या पोस्ट मध्ये आपण भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादक ची संपूर्ण माहिती सविस्तर बघितली आहे. आपण ह्या आर्टिकल मध्ये आपण List of Indian newspapers and their editors PDF, Indian newspapers and their editors हे बघितले आहे. ज्या मध्ये तुम्ही कोणत्याही भरती ची तयारी किंवा कोणत्याही परीक्षेचा अभ्यास करण्यासाठी मदत करेन. यासाठीच या पोस्ट च्या नोट्स तुम्ही काढून घेऊ शकता किंवा त्याचा PDF डाउनलोड करू शकता जे तुम्हाला अभ्यास करताना फायदा चे ठरणार आहेत.

FAQ Frequantley Asked Question For भारतीय वृत्तपत्रे आणि संपादक